ภาคที่ 1 พระมหากษัตริย์และบคคลสำคัญ -- อาณาจักรอยุธยา -- พระเจ้าอู่ทอง -- พระราเมศวร -- พระบรมราชาธิราชที่ 1 -- เจ้าสามพระยา -- พระบรมไตรโลกนาถ -- ศรีสุดาจันทร์ -- พระสุริโยทัย -- พระมหาธรรมราชา -- พระนเรศวร -- พระเอกาทศรถ -- พระเจ้าทรงธรรม -- พระเจ้าปราสาททอง -- พระนารายณ์ -- โกษาปาน -- พระเพทราชา -- พระเจ้าเสือ -- พระเจ้าท้ายสระ -- พระเจ้าบรมโกศ -- พระมหากษัตริย์อยุธยา -- ภาค 2 เศรษฐกิจ สังคม และการเมือง -- ชุมชนอโยธยา-อยุธยา : ปัญหาเรื่องวิวัฒนาการทางเศรษฐกิจและสังคม -- อยุธยา : ราชธานีและเมืองท่าของสยาม สายสัมพันธ์กับจีนในพุทธศตวรรษที่ 19-20 -- พุทธศาสนาและการรวมอาณาจักรสมัยต้นอยุธยา -- ซิมอง เดอ ลาลูแบร์ -- กบฏไพร่สมัยอยุธยากับแนวคิดผู้มีบุญ-พระศรีอาริย์-พระมาลัย -- สำเนียงไทยสมัยอยุธยา-รัตนโกสินทร์กับปัญหาสำเนียงสุพรรณ สำเนียงหลวงหรือพูดเหน่อ -- ชาวอยุธยาในพระบรมโพธิสมภารของกษัตริย์พม่าในปลายพุทธศตวรรษที่ 21 ถึงกลางพุทธศตวรรษที่ 23 (คริสต์ศตวรรษที่ 16 และ 17) -- อ่านการเมืองการปกครองไทยก่อนยุคสมัยใหม่.

เรื่องราวเกี่ยวกับอดีต หรือ ประวัติศาสตร์ ที่เป็นชิ้นเป็นอันเกี่ยวกับอยุธยานั้น มีปริมาณน้อยนิดอย่างไม่น่าเชื่อ เรามี "ความไม่รู้" มากกว่า "ความรู้" และนี่คือที่มาของหนังสือเล่มนี้ ที่เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามแม้จะน้อยนิดที่จะอุด "ช่องโหว่" และแก้ไขปัญหา "ความยากจน" ทางอดีตของเรา เนื้อหาในเล่มแบ่งออกเป็นสองภาค ภาคแรกเป็นเรื่องเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์และบุคคลสำคัญ รวมทั้งระดับรัชสมัย เป็นข้อมูลที่มิได้มีการวิเคราะห์หรือตีความทางประวัติศาสตร์นัก ส่วนภาคที่สองเน้นการวิเคราะห์เรื่องเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองของอยุธยา เป็นการรวมบทความที่ผู้เขียนได้เขียนไว้อย่างกระจัดกระจายเนื่องในโอกาสต่าง ๆ หนึ่งในความพยายามในหนังสือเล่มนี้ คือการสะท้อนประวัติศาสตร์ในแง่มุมที่กว้างออกไป ไม่เน้นอยู่เพียงที่ผู้นำหรือวีรบุรุษ/สตรี แต่พยายามที่จะดึงประเด็นของการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมเข้ามาด้วย.